၁။အပါယ္ေလး
ဘုံကို ေရတြက္ျပပါ။( ငရဲ၊တိရစာၦန္၊ျပိတၱာ ၊ အသူရကာယ္)
၂။ငရဲ
အထပ္ မည္မွ်ရွိပါသနည္း။ (ငရဲ အထပ္ ၈ထပ္ရွိပါသည္)
၃။
နတ္ဘုံ မည္မွ်ရွိပါသနည္း။ ( နတ္ျပည္ ၆ထပ္ရွိပါသည္၊ စတုမဟာရာဇ္ ၊တာဝတိ ံသာ၊ ယာမာ၊သုတိတာ၊နိမၼာနရတိ၊
ပရနိမၼိတဝသဝတၱိ။)
၄။သိၾကားမင္းမည္သည့္အထပ္မွာေနပါ သနည္း။
(တာဝတိ ံသာ)
၅။ကပ္
၃ပါးကိုေရတြက္ျပပါ။ (ဒုဗၻိကၡႏၱရကပ္၊ သတၱႏၱရကပ္၊ ေရာဂႏၱရကပ္)
၆။သာသနာေတာ္သုံး
ရပ္ ကိ္ုေဖာ္ျပပါ။(ပရိယတၱိ ၊ပဋိပတၱိ၊ ပဋိေဝဓ)
၇။
သာသနာ သုံးရပ္၏ အဓိပၸါယ္တခုစီကိုေဖာ္ျပပါ။ (ပရိယတၱိ= စာေပသင္ၾကားျခင္း၊ ပဋိေဝဓ= က်င့္ၾကံပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္း၊
ပဋိေဝဓ = နိဗၺာန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ျခင္း)
၈။သိကၡာ
သုံးရပ္ကိုေဖာ္ျပပါ။ (သီလ ၊သမာဓိ၊ပညာ)
၉။အနေႏာၱ
အနႏၱ ၅ပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ ( ဘုရား၊တရား၊ သံဃာ၊ မိဘ၊ ဆရာ)
၁၀။
မဂၢင္တရား ဘယ္မွ်ရွိသနည္း။ ( )
၁၁။အဘိဓမၼာ
က်မ္း ဘယ္မွ်ရွိပါသနည္း ။ (၇က်မ္း) ( ဓမၼသဂၤဏီ- ဝိဘင္း ၊ ဓာတုကထာ၊ ပုဂၢလပညတ္၊ ကထာဝတၳဳ၊
ယမိုက္၊ ပဌာန္း)
၁၂။
ပိဋကတ္သုံးပုံကိုေရတြက္ျပပါ။ ( သုတၱန္ပိဋကတ္၊ ဝိနည္းပိဋကတ္၊ အဘိဓမၼာ ပိဋကတ္)
၁၃။ရန္သူမ်ိဳး၅ပါးကိုေရ
တြက္ျပပါ။ (ေရ၊မီး၊မင္း၊ခိုးသူ၊ မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာ အေမြခံသားဆိုးသမီးဆိုး)
၁၄။သိတင္းက်ြတ္ျပည့္ေန႔၌
ဘုရားရွင္ တာဝတိ ံသာနတ္ျပည္မွ ေစာင္းတန္းမည္မွ်ျဖင့္ၾကြခ်ီေတာ ္မူသနည္း။ (ေရႊေစာင္းတန္း၊
ေငြေစာင္းတန္း၊ပတၱျမားေစာင္းတန္ း)
၁၅။
နတ္ျပည္မွ လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြခ်ီရာ ျပည္သည္ မည္သည့္ျပည္ ျဖစ္ပါသနည္း။ (သကႆနဂိုရ္ျပည္)
၁၆။ခႏၶာမည္မွ်ရွိပါသနည္း။
( ခႏၶာ၅ပါး- ရူပကၡႏၶာ၊ေဝဒနာကၡႏၶာ၊သညာကၡႏၶာ သခၤါရကၡႏၶာ၊ ဝိညာဏကၡႏၶာ)
၁၇။သစၥာ
မည္မွ် ရွိပါသနည္း။ (သစၥာ ေလးပါးရွိသည္၊ ဒုကၡသစၥာ၊ သမုသယသစၥာ၊နိေရာဓသစၥာ၊ မဂၢသစၥာ
)
၁၈။ဘုရားရွင္၏ဂုဏ္ေတာ္မည္မွ်ရွိ ပါသနည္း။
(ဂုဏ္ေတာ္၉ပါးရွိပါသည္။ အရဟံ၊ သမၼာသမၺဳေဒၶါ ၊ဝိဇၨာစရဏ သမၸေႏၷာ၊ သုဂေတာ၊ ေလာကဝိဒူ၊အႏုတၱေရာ
ပုရိသ ဒမၼသာရထိ၊ သတၳာေဒဝမႏုႆာနံ၊ ဗုေဒၶါ ၊ ဘဂဝါ၊
၁၉။သတိပဌာန္းေလးပါး
ကိုေဖာ္ျပပါ။ ( ကာယာႏုပႆနာသတိပဌာန္၊ ေဝဒနာႏုပႆနာသတိပဌာန္၊ စိတၱာႏုပႆနာသတိပဌာန္၊ ဓမၼာႏုပႆနာသတိပဌာန္)
၂၀။ျဗဟၼဝိဟာရတရား(ျဗဟၼစိုရ္
တရား)ေလးပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ (ေမတၱာ၊ကရုဏာ၊မုဒိတာ၊ဥေပကၡာ)
၂၁။ပဥၥဝဂၢီ
၅ဦးကိုေရတြက္ျပပါ။ ( ေကာ႑ည၊ ဝပၸ၊ဘဒၵိယ၊ မဟာနာမ္၊အႆဇိ)
၂၂။သဂၤဟတရားေလးပါးကိုေဖာ္ျပပါ။( ၁။ေပးကမ္းေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ခ်ီ းေျမႇာက္ျခင္း(ဒါန)၂။ခ်စ္ဖြယ္ စကားေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ခ်ီးေျမႇာ က္ျခင္း(ေပယ်၀စၥ)၃။သူ႔အက်ိဳးျပီ းေျမာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းျ ဖင့္ခ်ီူးေျမႇာက္ျခင္း(အတၳစရိယာ )၄။
ကိုယ္ႏွင့္ထပ္တူ ျပဳမူဆက္ဆံျခင္းအားျဖင့္ ခ်ီးေျမႇာက္ျခင္း (သမာနတၳတာ) တို႔ျဖစ္သည္။
)
၂၃။ကာယကံ
၃ပါး၊ ဝစီကံ ၄ပါး၊ မေနာကံ ၃ပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ (ကာယကံ ၃ပါး-၁-ပါဏာတိပါတာ၊၂-အဒိႏၷာဒါန ၃-ကာေမသုမိစာၦစာရ။
ဝစီကံ ၄ပါး-၁ မုသာဝါဒါ-လိမ္ညာျခင္း-၂ ပိသုဏဝါစာ-ဂုံးတိုက္ျခင္း ၃-ဖရုသဝါစာ ၾကမ္းတမ္းေသာစကားကိုေျပာဆိုျခင္ း
၄- သမၹပၸလာပဝါစာ- အက်ိဳးမဲ႔စကား(ပိန္ဖ်င္းေသာစကား )ကိုေျပာျခင္း ၊မေနာကံ ၃ပါး ၁၊အဘိဇၥ်ာ-သူတပါးပစၥည္းမတရားလိ ုခ်င္ျခင္း- ၂၊ဗ်ာပါဒ-
သူတပါးထိခိုက္ နာက်င္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္ၾကံစည္ျခင္း၊ ၃၊ မိစာၦာဒိဌိ-အယူမွားျခင္း)
၂၄။မဂၤလာတရားမည္မွ်ရွိပါသနည္း။( ၃၈ပါး)
၂၅။လကၡဏာၾကီးသုံးပါးကိုေဖာ္ျပပါ ။
( အနိစၥ-မျမဲျခင္း ၊ ဒုကၡ -ဆင္းရဲျခင္း- အနတၱ-အစိုးမရ)
၂၆။ဘုရားရွင္၏ေအာင္ျခင္း
မည္မွ် ရွိပါသနည္း။ (၈ပါး)
၂၇။ပဥၥာနႏၱရိကံ
(ကံၾကီးထိုက္ေသာ၅ပါး)ကိုေဖာ္ျ ပပါ။( မာတုဃာတက-အမိသတ္သူ၊ ပိတုဃာတက-အဖသတ္သူ၊အရဟႏၱဃာတက
ရဟႏၱာသတ္သူ၊ေလာဟိတုပၸါဒ -ဘုရားရွင္ကိုေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ ျပဳလုပ္သူ၊ သံဃေဘဒက သံဃာသင္းခြဲသူ)
၂၈။ပုညကိရိယာ၁၀ပါးကိုေရတြက္ျပပါ ။(ဒါန-အလွဴေပးျခင္း၊သီလ-သီလေစာ င့္ျခင္း၊ဘာဝနာ-ပြားမ်ားအားထုတ္
ျခင္း၊ အပစယန ရိုေသေပးျခင္း ၊ေဝယ်ာဝစၥ အမႈၾကီးငယ္ေဆာငရြက္ျခင္း ၊ ပတၱိဒါန အလွဴေပးျခင္း
၊ ပတၱာႏုေမာဒနာ အမွ်ေဝျခင္း၊ ဓမၼသဝန တရားနာျခင္း ၊ ဓမၼေဒသနာ တရားေဟာျခင္း ၊ဒိဌိဇုကမၼ
- အယူကိုေျဖာင့္စြာယူျခင္း)
၂၉။
ပါရမီ ၁၀ပါးကိုေရတြက္ျပပါ။ ( ဒါနပါရမီ၊သီလပါရမီ၊နိကၡမပါရမီ၊ ပညာပါရမီ၊ ဝီရိယပါရမီ၊ ခႏၱီပါရမီ၊
သစၥာပါရမီ၊ အဓိဌာနပါရမီ၊ေမတၱာပါရမီ ဥေပကၡာပါရမီ)
၃၀။သီတင္းက်ြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ဘာ သာေရးအတြက္ထူးျခားေသာျဖစ္စဥ္မ်ာ းကိုေရးျပပါ။(အဘိဓမၼာအခါေတန႔၊
ဆီးမီးထြန္းပြဲေတာ္၊ ပဝါရဏာပြဲေတာ္)
၃၁။
ဘုရားမၾကိဳက္ေသာအစြန္း တရား၂ပါးကို ေဖာ္ျပပါ။ ( အတၱကိလမထာႏုေယာဂ-မိမိကိုယ္ကိုယ္ ကို
ပင္ပမ္းေအာင္ျပဳျခင္း၊ ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂ - ကာမဂုဏ္ခံစားျခင္း)
၃၂။
အဂတိ တရား မည္မွ်ရွိသနည္း ။ (ဆႏၵာဂတိ- ခ်စ္သျဖင့္ အမွားဆုံးျဖတ္ျခင္း၊ေဒါသာဂတိ-မု န္းသျဖင့္အမွားဆုံးျဖတ္ျခင္း- ဘယာဂတိ
- ေၾကာက္သျဖင့္ အမွားဆုံးျဖတ္ျခင္း၊ေမာဟာဂတိ- ေတြေဝသျဖင့္ အမွားဆုံးျဖတ္ျခင္း)
၃၃။ၾသဝါဒပါတိေမာက္
ျပရာတြင္ အဓိကအခ်က္ သုံးပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ ( ၁-မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်မလုပ္ျခင္း-၂-ေကာင္းမႈ မွန္သမွ်ျပဳလုပ္ျခင္း-၃စိတ္ကိုျ ဖဴစင္ေအာင္ထားျခင္း)-ပိဋကသုံးပု ံမွတရားအပုဒ္တိုင္းကိုအႏွစ္ခ်ဳ ပ္ပါက
ဤသုံးပါး ကိုသာရသည္။
၃၄။
သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ (၇)ပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ (သဒၶါ၊ သီလ၊ သုတ၊ စာဂ၊ ပညာ၊ ဟီရိ၊ၾသတပၸ)
၃၅။
ေလာကဓံ တရား ၈ပါးကိုေဖာ္ျပပါ။ (လာေဘာ၊ အလာေဘာ၊ယေသာ၊ အယေသာ၊နိႏၷာ၊ပသံသာ၊သုခံ၊ဒုကၡံ လာဘ္ရျခင္း
-လာဘ္မရျခင္း. အျခံရံမ်ားျခင္း -အျခံရံနဲျခင္း ကဲ႔ရဲ႕ျခင္း ခ်ီးမြမ္းျခင္း -ခ်မ္းသာျခင္း-ဆင္းရဲျခင္း)